Για τους κουραμπιέδες η ρίζα είναι qurabiya στα αζέρικα, غرّيبة στα αραβικά, kurabiye στα τούρκικα και φυσικά κουραμπιές στα ελληνικά, που στην κυριολεξία σημαίνει ξηρό μπισκότο (kuru=ξηρό, biye=μπισκότο).
Όμως, η ονομασία μπισκότο καθιερώθηκε τον μεσαίωνα, ετυμολογικά προερχόμενη από το λατινογενές bis-cuit, που σημαίνει ψημένο δυο φορές (στα αρχαία ελληνικά λεγόταν δί-πυρον), ως τεχνική ψησίματος για να μη «χαλάει» εύκολα ο άρτος, κυρίως των στρατιωτών και των ναυτικών.
Στα ιταλικά η λέξη είναι biscotto (τo cookies έχει φλαμανδική/ολλανδική προέλευση, που πέρασε στην αγγλική γλώσσα).
Το λατινικό bis-cuit διαδόθηκε μέσω των Βενετών εμπόρων και στην Ασία, όπου καθιερώθηκε ως παραφθορά της λατινικής λέξης ως biya/biye, οπότε συνδέθηκε με το δικό τους qura/kuru (ξηρό)και έδωσε τη νέα μεικτή (λατινοανατολίτικη) λέξηqurabiya/kurabiye, η οποία με αντιδάνεια ξαναγύρισε στη Δύση και ελληνοποιημένη πλέον έδωσε το κουραμπιές, με την έννοια του ξηρού μπισκότου που διανθίστηκε και με καρύδια, αμύγδαλα, ζάχαρη άχνη κ.λπ.
Τα μελομακάρονα όμως έχουν ετυμολογικά αρχαιοελληνική προέλευση όσο και αν το μυαλό σας πάει στο «ιταλικό» (;) μακαρόνι. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η λέξη μακαρόνι προέρχεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη μακαρωνία (επρόκειτο για νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά, με το οποίο μακάριζαν τον νεκρό).
Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη μακαρία, που δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα του σύγχρονου μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία. Αργότερα όταν η μακαρία περιλούστηκε με σιρόπι μελιού ονομάστηκε μελομακάρονο (μέλι+μακαρία) και καθιερώθηκε ως γλύκισμα του 12ημέρου κυρίως από τους Μικρασιάτες Έλληνες και με το όνομα φοινίκια.
Οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη μακαρωνία ως maccarone, που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σπαγγέτι. Τέλος, από τον μεσαίωνα και μετά στη Γαλλία και την Αγγλία ένα αμυγδαλωτό μπισκότο ονομάστηκε macaroon.
